Chánh tư duy là sự suy nghĩ chân chánh. Nghĩa là con người cần phải nghiệm xét, nghĩ suy, một cách đúng đắn, hợp với chân lý; Không trái với lẽ phải, có lợi cho mình và cho người. Chánh tư duy có ích lợi giúp con người sống hạnh phúc, không phạm lỗi lầm do mê tín dị đoan.
- Tam giới là gì.
- Lục căn, lục trần và lục thức là gì.
- Thập thiện nghiệp là gì.
- 10 Chuyện tâm linh có thật.
- Hội Long Hoa là gì.
- Sự thật về hạn Tam tai.
- 10 Điều quan trọng Phật tử tại gia cần biết.
Lợi ích của Chánh tư duy
Tư duy có thể khiến ta đau khổ hay hạnh phúc, điều đó ai cũng biết. Thí dụ bạn đang ngồi dưới gốc cây vào một ngày mùa xuân êm đẹp. Không có gì đặc biệt xảy ra, trừ làn gió nhẹ đang vờn trên mái tóc, tuy nhiên tâm bạn đang ở một nơi thật xa vời.
Có thể bạn đang nhớ đến một ngày mùa xuân của vài năm trước đó khi bạn đang khổ. Bạn vừa mất việc, thi rớt, hay chú chó cưng của bạn đi lạc mất. Ký ức đó khiến bạn trở nên lo lắng. “Nếu tôi lại mất việc thì làm sao đây? Tại sao tôi lại có thể nói như vậy với người đó? Chắc chắn là tôi phải nghe đầy lỗ tai vì chuyện này. Giờ thì tôi thực sự khổ rồi! Làm sao tôi có tiền để trả các món nợ?”
Lo lắng này kéo theo lo lắng khác, rồi chuyện kia lây sang chuyện nọ. Chẳng bao lâu bạn sẽ cảm thấy cuộc đời bạn đang rối tung lên, nhưng tất cả những điều này xảy ra khi bạn đang ngồi dưới gốc cây!
Sự hoang tưởng, lòng sợ hãi và các loại suy nghĩ bám víu khác là một vấn đề lớn đối với chúng ta. Ai cũng thường có khuynh hướng trói buộc mình vào những cách suy nghĩ không lành mạnh –những thói quen đã ăn sâu trong tiềm thức, khiến ta phải lăn theo các dấu mòn xưa cũ dẫn đến khổ đau. Tất cả những thứ không phải là chánh tư duy đó làm chúng ta đau khổ!
*
Chánh tư duy giúp ta thoát khỏi sự vận hành hỗn loạn của tư tưởng. Tư duy ở đây không chỉ là các tư tưởng mà bất cứ trạng thái tâm có chủ đích nào. Khi đã hiểu tham ái là cội nguồn của khổ đau, thì ta cũng biết rằng các tư tưởng kết nối với tham, sân luôn đưa đến đau khổ. Chánh tư duy bao gồm việc buông bỏ các tư tưởng tiêu cực, như là bám víu, sân hận, tàn nhẫn, và thay thế chúng bằng các tư tưởng thiện, như là buông xả, từ bi, và thương yêu. Các tư tưởng thiện này vận hành để đối trị tâm bám víu, lo âu, và giúp ta tiến bước trên con đường đưa đến hạnh phúc dài lâu.
Chánh tư duy trong cuộc sống
Khi ta áp dụng chánh tư duy vào cuộc sống ta sẽ thấy tâm mình thanh thản, những trói buộc về thành bại, được mất sẽ dần dần buông lơi. Ta sẽ không còn bị lo toan bởi tương lai bất định; Không bị dằn vặt về những chuyện lầm lỗi đã qua và không lo sợ mơ hồ về những điều mê tín dị đoan. Các ví dụ sau đây cho bạn thấy sự lợi lạc của Chánh tư duy.
Chánh tư duy với Được và mất
Ta hùn vốn làm ăn với bạn và thật không may bạn ôm hết tiền bỏ trốn. Ta điên cuồng trong sự dày vò về mất tiền bạc, mất lòng tin và mất cả bạn bè. Người bạn thân từ thủa hàn vi cao chạy xa bay, bỏ ta lại với bao đau đớn, thù hận. Ta thấy cuộc đời mình chìm trong tối tăm, không một lốt thoát. Ta hành hạ bản thân mình bằng vô vàn suy nghĩ tiêu cực, và rượu chè bê tha đến với ta như một sự tất yếu.
Ta trở nên cau có và hằn học với những người xung quanh. Và bởi không biết làm gì hơn, ta trút sự bực dọc của mình lên họ: Vợ con, anh em, thậm chí cả cha mẹ. Một lỗi lầm nhỏ của họ cũng làm ta nổi khùng. Ta vô cớ quát con, mắng vợ. Ta thậm chí khó chịu khi thấy họ quan tâm hỏi han…Cứ vậy, các mối quan hệ thân thuộc dần rạn nứt. Cuộc đời ta trượt dài trong bế tắc và tiêu cực. Mọi thứ thân yêu dần dần mất đi, khi không ai muốn ở cạnh một người suốt ngày cáu bẳn….
*
Không có chánh tư duy nên ta khiến cuộc đời mình ngày một thê thảm. Bởi việc ta buồn khổ cũng chẳng thể lấy lại được tiền bạc đã mất đi. Thay vì chấp nhận sự thật là mình bị lừa, ta cố tìm một lý do để đổ lỗi: Tại đen đủi, tại tin bạn, tại không cẩn thận, tại ngu dốt….vv và vv.
Nếu ta biết và chấp nhận một sự thật rằng: Việc ta bị lừa mất số tiền đó có thể chỉ là quả báo mà chính ta đã gieo nhân; Hoặc trước đây, hoặc trong một kiếp nào đó ta đã từng lừa họ. Nay đủ thời tiết nhân duyên ắt phải đền trả đó thôi.
Người có chánh tư duy hiểu rằng mọi thứ trong cuộc sống đều trong vòng nhân quả. Không có cái gì tự nhiên mà xảy ra được cả. Bởi vậy tâm họ không còn chấp vào chuyện được mất, buồn vui. Họ an nhiên sống giữa dòng đời hối hả. Tiền bạc mất rồi thì coi như trả nợ cho xong. Nuối tiếc, buồn phiền cũng chỉ tự làm khổ mình chớ có lợi lạc gì đâu?
Chánh tư duy với Giàu và nghèo
Đã bao giờ bạn tự hỏi mình: Tại sao trên thế gian người giàu thì ít mà người nghèo lại vô lượng vô biên hay chưa? Ngay cả ở những đất nước giầu có như Nhật và Mỹ, người giàu có cũng chiếm phần rất ít. Còn như Việt Nam ta người nghèo không thể tính đếm được. Điều rất phổ biến và lạ kỳ là khi biết có người trở nên giàu có: Thay vì tùy hỉ cùng họ, chúng ra lại sanh tâm ghen tị và ganh ghét.
Ta bị dày vò bởi tâm tham sân si bởi: Mình cũng cày cuốc tối ngày mà nghèo vẫn cứ y nguyên; Ngày xưa nó học dốt hơn mình, xuất phát điểm cũng thấp hơn, sao giờ tự nhiên giầu vậy?…Và cũng bởi không có chánh tư duy, ta lao vào kiếm tiền để giàu nhanh bằng mọi giá. Kết cục, nói bạn đừng buồn, đa phần vẫn nghèo như trước! Một số tệ hơn đi lừa đảo người, đa cấp, phạm pháp….kết cục giầu chưa thấy đâu thân đã mang tù tội.
Vậy chánh tư duy trong trường hợp này là thế nào? Đức Phật dạy: “Người giàu có do trước đây đã gieo nhân bố thí”. Bởi vậy, muốn có bạn phải biết cho đi! Nếu bạn đang nghèo túng tất kiếp trước không biết bố thí mà nên. Thay vì nghĩ trăm phương ngàn kế gạt người để làm giàu như bao người khác, người có chánh tư duy sẽ lựa chọn một cách khôn ngoan hơn: Tích Âm Đức để tự thay đổi số phận của mình.
Chánh tư duy với mê tín dị đoan
Chúng ta khi sinh ra trên cõi đời này, tùy theo nghiệp lực đã tạo trong tiền kiếp nên mang một thứ mà thế gian gọi là “số phận”. Từ giầu nghèo, thọ yểu, họa phước cho đến trí ngu vốn đã có một khung định sẵn. Chỉ có hai loại người không chịu sự câu thúc của số phận: Người đại thiện và người cùng hung cực ác.
Bởi không có chánh tư duy nên khi ốm đau bệnh tật, hoạn nạn người ta thường mê tín cầu cúng quỷ thần nơi đền phủ. Câu hỏi được đặt ra là: Cầu cúng có hết bệnh, có hết hoạn nạn, có tăng thọ được không? Câu trả lời là không! Chắc chắn không, bởi sự mê tín này chỉ làm bạn hao tốn tiền của. Ngoài bạn ra, không một thế lực nào có thể can thiệp được vào số mạng của bạn.
- Bạn tật bệnh ốm đau do gieo nghiệp giết hại, giam nhốt, đánh đập chúng sanh.
- Bạn nghèo khó do kiếp trước không biết xót thương bố thí.
- Bạn hoạn nạn bởi sống quá xấu ác mà chiêu cảm nên. Đặc biệt là hiện nay gần như ai cũng vướng tội tà dâm nên trong vô hình bị tước hết tài lộc, tuổi thọ.
Chánh tư duy trong những trường hợp này là: Bạn phải tự thay đổi mình, làm lành lánh ác. Bởi bố thí được quả báo giầu sang; Phóng sinh được khỏe mạnh tăng thọ; Niệm Phật khiến nghiệp tiêu trí rạng…Tích âm đức mà tự thay đổi vận mạng của mình. Ngoài cách này ra không có cách nào khác.
Chánh tư duy với người học Phật
Chúng ta đã đi sâu vào thời ngũ trược ác thế. Người học Phật nếu chẳng có chánh tư duy tất dễ bị tà sư thuyết pháp, lầm lạc rồi hỏng cả đời tu. Người học Phật cần lấy mục tiêu giải thoát khỏi sanh tử luân hồi làm yếu chỉ tu hành. Kế đó lựa một pháp thích hợp với sở nguyện của mình rồi chuyên tâm thực hành.
- 10 điều quan trọng Phật tử tại gia cần biết.
Phật tử tại gia do gia quyến mưu sinh bận buộc, không có thời gian nghiên cứu sâu giáo lý. Vậy nên nhiều người hay vướng phải điều tối kỵ trong tu tập: Tạp tu. Như lúc bình thời niệm Nam mô A Di Đà Phật, khi hoạn nạn thì niệm Quán Thế Âm Bồ tát, Khi ốm đau lại chuyển sang niệm Dược sư Phật. Hoặc đang tu niệm Phật nghe thấy có người giảng Thiền thấy hay liền chuyển sang Thiền. Mai mốt có người bảo tu Mật nhiều cảm ứng, liền bỏ niệm Phật sang trì chú….Sự tạp tu này rất khó để ta có được chút thành tựu nào. Lâu ngày không thấy mình đạt được cái chi, lần lần rồi bỏ luôn Phật pháp, thật đáng tiếc lắm thay!
Lại nhiều người học Phật nhưng không có chánh tư duy nên ham thích những chuyện thấy thần gặp quỷ. Hoặc mê muội với những cúng sao, giải hạn, thỉnh vong…Chẳng biết rằng những việc ấy không mảy may đem đến lợi lộc chi cho mình, cho người. Không cẩn thận lại bị đám vong quỷ gá nhập theo về thì khổ chồng thêm khổ. Chư Phật và Hộ Pháp dẫu thương muốn giúp cũng chẳng biết phải làm sao…Thật là đau xót!
(Chánh tư duy là gì)
Tuệ Tâm 2021.